آزولا , کمک به ایجاد آبهای پاک - نابودی تالاب انزلی

دخالت انسان در محیط و بر هم زدن تعادل محیط باعث مشکلاتی برای انسان شده است که گاه جبران ناپذیر است  , در این مقاله به یکی از این موارد پرداخته میشود ,  در سالیان گذشته محققان برای تصفیه آبها در شمال کشور , گیاهی را وارد کشور کردند که مشکلاتی را ایجاد کرده است .

عملکرد منفی

به عقیده ی بسیاری از کارشناسان روند نابودی تالاب بین المللی انزلی در اثر رشد سریع و تصاعدی جلبک آزولا در سطح این تالاب می باشد اما گیاه آزولا چیست؟

آزولا نوعی سرخس با برگ های کوچک به رنگ سبز است این گیاه با برگ های ریز و رشد سریع خود سطح آبها را می پوشاند و مانع از رسیدن نور خورشید و اکسیژن به درون آب می شود علاوه بر این با مصرف اکسیژن و مواد غذایی آب ، زیستگاه ها را تضعیف کرده تا جایی که رفته رفته تنوع گیاهی و جانوری زیستگاه به نابودی کشیده می شود و این گیاه به عنوان یک گیاه مهاجم و مرگ آور تلقی می شود یکی از خصوصیات منحصر به فرد این گیاه این است که به راحتی با هر محیطی سازگاری پیدا می کند

این گیاه موجب جلوگیری از ورود نور به درون آب می گردد در این صورت آبزیان مفید مانند ماهی ها و موجودات ذره بینی نیز قادر به رشد و تکثیر نبوده و سیر نابودی در پیش می گیرند و مرداب یا تالاب تبدیل به سیاه چاله های بد بو و غیر قابل زیست می گردد و دیگر مکان مناسبی برای پرندگان مهاجر نخواهد بود و اکثر گیاهان بومی به دلیل خفگی نابود می گردند .

درحدود 15 سال از تاریخ ورود این گیاه وارداتی به منطقه ی سرسبز شمال می گذرد ولی در این مدت کوتاه آزولا زیستگاه های آبی شمال کشور به خصوص گیلان و مازندران را شدیدا تحت فشار قرار داده است .

عملکرد مثبت

عملکرد آزولا در تصفیه پساب‌

درمان گیاهی یکی از روش‌های طبیعی است که امروزه به منظور رفع آلودگی از محیط‌های آلوده استفاده می‌شود. از بین گیاهانی که برای گیاه درمانی استفاده می‌شوند، گیاه آزولا هرچند که بومی ایران نیست، ولی به دلیل رشد گسترده، بخصوص در محیط‌های آبی، قابل استفاده در رفع آلودگی از پساب است. ته‌رنگ باقی‌مانده از فرآیندهای اولیه الی ثالثیه تصفیه پساب‌های نساجی و سایر صنایع مشابه معمولا در حد غلظت ppm و کمتر هستند که هرچند در این غلظت سمی نیز نباشند، از نظر کارشناسی روی استفاده‌کنندگان از آب خروجی از سیستم پساب اثر منفی دارند.

بر همین اساس و به منظور حذف آلودگی ناشی از رنگزاهای آلی، در این اختراع از گیاه آزولا، تیره‌Azolla filiculoides ، جهت رنگبری از پساب حاوی رنگزای اسیدی استفاده شده ‌است. عملکرد آزولا برای حذف این رنگزا در غلظت‌های مختلف از 51‌ppm  الی 57‌ppm  تحت شرایط وجود نور و تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تاثیر افزودن پاره‌ای نمک‌های مغذی بر این فرآیند تحقیق شد. نتایج نشان‌دهنده توانایی بیشتر گیاه در شرایط وجود نور نسبت به تاریکی به ‌منظور حذف بیشتر و سریع‌تر آلاینده‌ها بود. همچنین وجود نمک‌های مغذی به طور محدود بر افزایش میزان و سرعت حذف آلاینده موثر بود که مجموعه نتایج، منجر به دستاورد ویژه‌ای در زمینه حذف مواد آلی رنگزای موجود در پساب‌های نساجی توسط گیاه آزولا شد که کارشناسان پژوهشکده صنایع رنگ معتقدند بزودی استفاده از این روش‌ها در صنعت توسعه می‌یابد.
چگونه از آزولا استفاده شد؟

کارشناسان پژوهشکده صنایع رنگ در این طرح، از گیاه آزولا تیره Azolla filiculoides که در نواحی شمالی کشور و بخصوص استان گیلان به ‌عنوان آفت کاشت برنج شناخته شده و با وجود آورده شدن از خارج از کشور و غیربومی بودن در ایران از سازگاری بی‌نظیری با طبیعت شمال کشور برخوردار است، برای حذف مواد رنگزای اسیدی آلی که در صنایع نساجی کاربرد زیادی دارند، استفاده کردند. برای این ‌منظور گیاه از تالاب انزلی به تهران منتقل شد و در محیط آزمایشگاهی و با شرایطی مشابه محیط ‌زیست آن، بخصوص از نظر دمایی، مورد مطالعه قرار گرفت. برای بررسی توانایی این گیاه در حذف رنگزاهای اسیدی، از رنگزای اسیدی آبی 92 برای شبیه‌سازی پساب استفاده شد.

برای رسیدن به این هدف غلظت‌های مختلفی از رنگزا تهیه شد و گیاه در شرایط مشخصی در مجاورت آن قرار گرفت. به این ترتیب درصد حذف رنگزای اسیدی آبی 92 در محلول آبی توسط گیاه آزولا حدود 90 درصد محقق شد.